Imperfetto – czas przeszły niedokonany

Imperfetto jest czasem przeszłym niedokonanym. Co to oznacza? Otóż używamy go, aby wyrazić czynności nie mające ściśle określonego zakończenia. Nie wiemy, czy się zakończyły czy nie, bo ta informacja nie jest zawarta w kontekście zdania. Intencją mówiącego nie jest zwrócenie uwagi na to czy się dokonały czy nie, a na sam fakt ich zaistnienia.

Jego przeciwieństwem jest poznany przez nas wcześniej czas przeszły dokonany passato prossimo, którego z kolei używamy do opisywania zdarzeń i czynności jednorazowych. Opisujemy za jego pomocą te sytuacje czy uczucia, które nie mają znamion zwyczajowych, tzn. wydarzyły się tylko raz, w danym momencie i zostały już zakończone.

Często mamy problem z wyborem pomiędzy tymi dwoma czasami i myślę, że warto by było ten temat omówić obszerniej w osobnym artykule. Jeśli jesteście zainteresowani, napiszcie w komentarzu!

A teraz przejdźmy do budowy czasu imperfetto i omówienia jego zastosowania.

Jak tworzymy imperfetto

Jak już wiemy (a kto nie pamięta, może spojrzeć na wpis o czasie teraźniejszym), czasowniki w języku włoskim podzielone są na trzy grupy odmian w zależności od swojej końcówki. Mamy czasowniki kończące się na -are, -ere, -ire.

Co musimy zrobić aby odmienieć czasownik w imperfetto?

Po pierwsze musimy oddzielić końcówkę, a to co nam zostaje jest nazywane tematem.

Następnie do tematu dodajemy nową końcówkę zgodną z odmianą w tym czasie.

Inaczej mówiąc podmieniamy końcówki – jedną ucinamy, a drugą dodajemy.

Poznajmy zatem schemat odmiany czasowników w imperfetto.

Spójrzmy teraz na odmianę przykładowych czasowników:

Uwaga! Akcent w trzeciej osobie liczby mnogiej pada na trzecią sylabę od końca! par-la-va-no, le-gge-va-no, sen-ti-va-no.

Odmiana czasowników nieregularnych

Powyższe zasady odmiany czasowników odnoszą się do odmiany czasowników regularnych. Czas imperfetto ma również kilka czasowników odmieniających się nieregularnie. Poniżej znajdziecie ich zestawienie wraz z odmianą:

Potrafimy juz odmienić czasowniki w imperfetto, a zatem przyjrzyjmy się teraz bliżej sytuacjom w jakich możem użyć tego czasu.

Imperfetto i jego zastosowanie

Zastosowanie tego czasu to wszelkiego rodzaju opisy osób, ich charakteru czy zachowań. Także opisy zwierząt, przyrody czy zjawisk atmosferycznych. Wszelkie czynności zwyczajowe, powtarzające się. Ważne, że odnoszą się do przeszłości i nie mają jasno określonego końca. Wiemy, że trwały przez jakiś czas, ale nie wiemy czy się zakończyły, ponieważ ta informacja nie jest podana.

Poza tym użyjemy go przy opisywaniu dwóch czynności czy zdarzeń dziejących się w tym samym czasie, ale też w sytuacji kiedy jedna czynność zostanie przerwana przez inną.

Le vacanze con la mia amica erano sempre piene di risate!

-czynności zwyczajowe, powtarzające się

Wszelkie czynności mające znamiona powtarzalności i trwające przez jakiś czas. Nie jest tu istotne (i dlatego nie jest sprecyzowane) czy czynność się zakończyła. Ważniejsze jest podkreślenie tego, że trwała jakiś czas lub powtarzała się regularnie.

Da bambino andavo spesso al mare con il mio papà. W dzieciństwie często jeździłem nad morze z moim tatą.

Andavo a scuola tutti i giorni in bici. Codziennie jeździłem do szkoły rowerem.

Anna viveva col papà e andava all’asilo tutti i giorni. Anna mieszkała z tatą i codziennie chodziła do żłobka.

Quando ero piccola, giocavo tantissimo a nascondino. Kiedy byłem mała, często bawiłam się w chowanego.

Da piccolo dormivo sempre con un orsetto di peluche. Będąc dzieckiem zawsze spałem z pluszowym misiem.

Da qualche tempo viveva a Parigi. Od pewnego czasu mieszkała w Paryżu.

Di solito passava l’estate dai nonni. Wakacje zazwyczaj spędzała u dziadków.

Nessuno mi credeva quando dicevo la verità. Kiedy mówiłem prawdę, nikt mi nie wierzył.

Ogni volta quando veniva da me portava dei fiori. Za każdym razem kiedy do mnie przychodził, przynosił kwiaty.

Di solito andavo al lavoro in macchina. Zazwyczaj jeździłem do pracy samochodem.

Nel 2017 abitavo a Parigi. W 2017 mieszkałem w Paryżu.

– opisy osób, ich wyglądu zewnętrznego, cech charakteru, opisy miejsc oraz sytuacji w przeszłości

Mia nonna era alta e snella. Moja babcia była wysoka i szczupła.

Da ragazza aveva paura del buio. Od dziecka bała się ciemności.

La casa era vecchia e rovinata ma aveva un bel giardino. Dom był stary i zniszczony, ale miał piękny ogród.

L’appartamento era disposto su due piani. Mieszkanie było piętrowe.

Il ragazzo aveva i capelli lunghi e indossava i jeans strappati. Chłopak miał długie włosy i nosił podarte jeansy.

Elena era una bambina molto tranquilla. Elena była bardzo spokojnym dzieckiem.

Cosa facevi a Milano? Co robiłeś w Mediolanie?

Chi c’era al matrimonio di tua sorella? Kto był na ślubie twojej siostry?

All’orizzonte si vedeva la Corsica. Na horyzoncie widać było Korsykę.

L’estate scorsa pioveva e faceva molto freddo. Zeszłego lata padało i było bardzo zimno.

Zwróćmy uwagę, że często używamy go z takimi określeniami jak na przykład: spesso, regolarmente, tutti i giorni, ogni volta, una volta, da bambino/a, da piccolo/a, di solito, da qualche tempo.

-dwie czynności odbywające się jednocześnie

Gdy chcemy opisać dwie czynności, które odbywały się w tym samym czasie i czas ich trwania był taki sam. Zazwyczaj występuje po mentre lub quando.

– dwie czynności, w tym jedna przerwana przez inną

Kiedy opisujemy dwie czynności przeszłe z których jedna została przerwana przez inną. Czynność, która trwała, opisujemy za pomocą imperfetto, a czynność, która ją przerwała wyrażamy w czasie passato prossimo.