Imperfetto – czas przeszły niedokonany

Imperfetto, to czas przeszły niedokonany. Co to oznacza? Otóż używamy go, aby wyrazić czynności niedokonane, czyli takie które nie mają ściśle określonego zakończenia. Nie wiemy, czy się zakończyły czy nie, bo ta informacja nie jest zawarta w kontekście zdania.

Jego przeciwieństwem jest poznany przez nas wcześniej czas przeszły dokonany passato prossimo, którego z kolei używamy do opisywania zdarzeń i czynności jednorazowych. Opisujemy za jego pomocą te sytuacje czy uczucia, które nie mają znamion zwyczajowych, tzn. wydarzyły się tylko raz, w danym momencie i zostały już zakończone.

Przypomnijmy, że passato prossimo często łączy się z określeniami czasu, takimi jak na przykład: oggi, ieri, due giorni fa, l’anno scorso, il mese scorso, per due anni, tre volte, nel 2019 itp. Określenia te są informacją, że zdarzenie miało miejsce w danym czasie i już się zakończyło.

Na przykład:

Oggi sono andata al mare. Dzisiaj poszłam nad morze.

Ieri ho lavorato solo fino alle tre. Wczoraj pracowałem tylko do trzeciej.

Ho abitato per cinque anni a Parigi. Przez pięć lat mieszkałem w Paryżu.

Imperfetto

Czas przeszły niedokonany imperfetto ma zastosowanie przy wyrażaniu czynności:

✔️ opisowych

✔️stanów cielesnych

✔️zwyczajowych

✔️powtarzających się

✔️dwóch czynności wykonywanych jednocześnie

✔️czynności przerwanej przez inną

Użyjemy go, aby opisać osoby, zdarzenia i miejsca z przeszłości, ale w przeciwieństwie do passato prossimo zdarzenia te nie mają jasno określonego końca.

Wiemy, że trwały przez jakiś czas, ale nie wiemy czy się zakończyły.

Używamy go z takimi określeniami jak na przykład: spesso, regolarmente, tutti i giorni, ogni volta, una volta, da bambino/a, da piccolo/a.

Jak tworzymy imperfetto

Jak już wiemy ( a kto nie pamięta, może spojrzeć na wpis o czasie teraźniejszym), czasowniki w języku włoskim podzielone są na trzy grupy odmian w zależności od swojej końcówki:

I grupa	II grupa	III grupa
-are	-ere	-ire

• oddzielić końcówkę (-are, -ere lub -ire)
• a do tego co zostanie (czyli tematu), dodajemy końcówkę właściwa dla imperfetto

czasownik	temat	końcówka
parlare	parl	are
leggere	legg	ere
sentire	sent	ire

Schemat odmiany czasowników w imperfetto

AKCENT – zwróćcie uwagę na akcent w 3 osobie liczby mnogiej!

---

Odmiana czasowników nieregularnych

Niewiele jest czasowników, które w imperfetto odmieniają się nieregularnie. Poniżej znajdziecie ich zestawienie wraz z odmianą:

Kiedy już potrafimy odmienić czasowniki w imperfetto, przyjrzyjmy się bliżej sytuacjom w jakich możemy go użyć.

---

Sposoby użycia imperfetto

czynności zwyczajowe, powtarzające się

Wszelkie czynności, które miały znamiona powtarzalności i trwały przez jakiś czas.

Nie jest tu istotne (i dlatego nie jest sprecyzowane), czy czynność się zakończyła. Ważniejsze jest podkreślenie tego, że trwała jakiś czas lub powtarzała się regularnie.

Da bambino andavo spesso al mare con il mio papà. W dzieciństwie często jeździłem nad morze z moim tatą.

Andavo a scuola tutti i giorni in bici. Codziennie jeździłem do szkoły rowerem.

Anna viveva col papà e andava all’asilo tutti i giorni. Anna mieszkała z tatą i codziennie chodziła do żłobka.

Quando ero piccola, giocavo tantissimo a nascondino. Kiedy byłem mały, często bawiłem się w chowanego.

Da piccolo dormivo sempre con un orsetto di peluche. Będąc dzieckiem zawsze spałem z pluszowym misiem.

Da qualche tempo viveva a Parigi. Od pewnego czasu mieszkała w Paryżu.

Di solito passava l’estate dai nonni. Wakacje zazwyczaj spędzała u dziadków.

Nessuno mi credeva quando dicevo la verità. Kiedy mówiłem prawdę, to nikt mi nie wierzył.

Ogni volta quando veniva da me portava dei fiori. Za każdym razem kiedy do mnie przychodził, przynosił kwiaty.

Di solito andavo al lavoro in macchina. Zazwyczaj jeździłem do pracy samochodem.

L’estate scorsa pioveva e faceva molto freddo. Zeszłego lata padało i było bardzo zimno.

Nel 2017 abitavo a Parigi. W 2017 mieszkałem w Paryżu.

opisy osób, stanów cielesnych, miejsc i sytuacji

Wszelkie opisy osób, ich wyglądu zewnętrznego, cech charakteru, opisy miejsc oraz sytuacji w przeszłości.

Mia nonna era alta e snella. Moja babcia była wysoka i szczupła.

Da ragazza aveva paura del buio. Od dziecka bała się ciemności.

La casa era vecchia e rovinata ma aveva un bel giardino. Dom był stary i zniszczony, ale miał piękny ogród.

L’appartamento era disposto su due piani. Mieszkanie było piętrowe.

Il ragazzo aveva i capelli lunghi e indossava i jeans strappati. Chłopak miał długi włosy i nosił podarte jeansy.

Elena era una bambina molto tranquilla. Elena była bardzo spokojnym dzieckiem.

Cosa facevi a Milano? Co robiłeś w Mediolanie?

Chi c’era al matrimonio di tua sorella? Kto był na ślubie twojej siostry?

All’orizzonte si vedeva la Corsica. Na horyzoncie widać było Korsykę.

Non è venuta alla festa perché stava male. Nie przeszła na przyjęcie, bo źle się czuła.

dwie czynności odbywające się jednocześnie

Gdy chcemy opisać dwie czynności, które odbywały się w tym samym czasie i czas ich trwania był taki sam. Zazwyczaj występuje po mentre lub quando.

1 czynność imperfetto	2 czynność imperfetto
Mentre giocavo,	mia nonna guardava la televisione.
Mentre mangiavo,	leggevo un libro.
Parlava al telefono	e stirava le lenzuola.
Quando mia madre preparava la cena,	io sistemavo la casa.
Preparava la cena	mentre io facevo il bagno.
Ieri mentre pulivo la casa,	Luca cucinava.

imperfetto i passato prossimo / dwie czynności, w tym jedna przerwana przez inną

Kiedy opisujemy dwie czynności przeszłe z których jedna została przerwana przez inną. Czynność, która trwała, opisujemy za pomocą imperfetto, a czynność, która ją przerwała wyrażamy w czasie passato prossimo.

1 czynność imperfetto	2 czynność passato prossimo
Mentre facevo la doccia,	mi ha chiamato mio fratello.
Mentre guardavo la tv,	è arrivato un mio amico.
Ieri sera mentre parlavo al telefono,	ho sentito un rumore strano.
Quando vivevo a Milano,	ho conosciuto tanta gente.
Mentre andavo al parco,	ho incontrato Luca.
Leggevo un libro	quando sei arrivato.