🇮🇹 Czas teraźniejszy po włosku (presente indicativo)

aktualizacja: 01/11/2025

Czas teraźniejszy po włosku (presente indicativo) to coś znacznie więcej niż zwykła forma gramatyczna. To czas, który nadaje rytm codzienności i pozwala mówić o bieżących wydarzeniach, zwyczajach, planach na przyszłość, a nawet o przeszłości! W tym wpisie zobaczysz, jak tworzyć czas teraźniejszy po włosku, kiedy go używać i jakich błędów unikać.

KROK 1

KROK 2

KROK 3

KROK 4

---

---

Pisownia i wymowa

---

---

Jak tworzyć przeczenia po włosku

W języku włoskim przeczenie jest banalnie proste. Wystarczy małe słówko non przed czasownikiem:

🇮🇹	🇵🇱
Non parlo italiano.	Nie mówię po włosku.
Non capisco.	Nie rozumiem.
Non ho fame.	Nie jestem głodny.
Non abbiamo tempo.	Nie mamy czasu.
Non dicono niente.	Nic nie mówią.

---

Dodatkowe słówka z przeczeniem:

🇮🇹	🇵🇱
non… mai	nigdy
non… ancora	jeszcze nie
non… più	już nie
non… niente / nulla	nic

---

Szyk w zdaniach ze słówkami typu mai, più, ancora, niente

Struktura	Przykład	Tłumaczenie
non + czasownik + mai	Non vado mai al cinema.	Nigdy nie chodzę do kina.
non + czasownik + ancora	Non ho ancora finito.	Jeszcze nie skończyłem.
non + czasownik + più	Non vivo più a Roma.	Już nie mieszkam w Rzymie.
non + czasownik + niente/nulla	Non dico niente.	Nic nie mówię.

Typowe błędy w użyciu czasu teraźniejszego po włosku

1️⃣ Nadużywanie zaimków osobowych


W języku włoskim zaimki osobowe (io, tu, lui, lei, noi, voi, loro) nie są potrzebne tak często jak w języku polskim. Końcówka czasownika sama wskazuje, kto wykonuje czynność, więc w większości przypadków zaimek po prostu się pomija. Zaimki stosuje się tylko wtedy, gdy chce się coś podkreślić, porównać lub wyrazić emocję:

Parlo italiano. Mówię po włosku.	Io parlo italiano e lui spagnolo. Ja mówię po włosku, a on po hiszpańsku.
Guardiamo la tv. Oglądamy telewizję.	Io guardo la tv e lui legge. Ja oglądam telewizję, a on czyta.
Partiamo domani. Wyjeżdżamy jutro.	Noi partiamo domani, loro dopodomani. My wyjeżdżamy jutro, oni pojutrze.
Vado al lavoro. Idę do pracy.	Io vado al lavoro, loro restano a casa. Ja idę do pracy, a oni zostają w domu.

---

2️⃣ Używanie czasu przyszłego, gdy wystarczy teraźniejszy


W języku włoskim czas teraźniejszy – presente bardzo często zastępuje czas przyszły – futuro semplice. Czas przyszły pojawia się głównie wtedy, gdy chodzi o przewidywania, przypuszczenia lub sytuacje nie do końca pewne.

Plan – pewność	Warunek, niepewność, zamiar, emocja, przewidywanie
Domani vado al mare. Jutro jadę nad morze.	Domani andrò al mare, se farà bel tempo. Jutro pojadę nad morze, jeśli będzie ładna pogoda.
ll treno arriva alle otto. Pociąg przyjeżdża o ósmej.	Il treno arriverà tra poco, preparati! Pociąg zaraz przyjedzie, przygotuj się!
Domani ho un colloquio di lavoro. Jutro mam rozmowę o pracę.	Domani avrò un colloquio importante, spero che vada bene. Jutro będę mieć ważną rozmowę, mam nadzieję, że pójdzie dobrze.
Ci vediamo domani! Widzimy się jutro!	Ci vedremo presto, ne sono sicuro. Zobaczymy się wkrótce, jestem tego pewien.

---

3️⃣   Stare + gerundio zamiast presente

Często można spotkać się z przekonaniem, że aby powiedzieć, że coś dzieje się właśnie teraz, należy użyć formy stare + gerundio. W rzeczywistości w większości sytuacji wystarczy zwykły czas teraźniejszy – presente. Konstrukcja stare + gerundio stosowana jest jedynie wtedy, gdy chodzi o czynność trwającą dokładnie w chwili mówienia.

• presente – mówi o czynności ogólnej, powtarzającej się lub aktualnej,
• stare + gerundio – podkreśla, że coś dzieje się dokładnie teraz.

---

Studio italiano da tre anni. Uczę się włoskiego od trzech lat.	Sto studiando, non disturbarmi! Uczę się, nie przeszkadzaj mi!
Leggo spesso la sera. Często czytam wieczorami.	Sto leggendo un romanzo bellissimo. Czytam świetną powieść.
Aspetto sempre l’autobus qui. Zawsze czekam na autobus w tym miejscu.	Sto aspettando l’autobus, arrivo tra poco. Czekam na autobus, zaraz będę.
Lavora in un ufficio a Milano. Pracuje w biurze w Mediolanie.	Sta lavorando da casa oggi. Pracuje dziś z domu.
Guardano spesso film insieme. Często oglądają razem filmy.	Stanno guardando un film in salotto. Oglądają film w salonie.

Kiedy używać czasu teraźniejszego po włosku – przykłady i zasady

Czas teraźniejszy po włosku – presente indicativo – to nie tylko opis tego, co dzieje się w danej chwili.
Włoski wykorzystuje go o wiele szerzej niż polski. Możemy nim opowiadać o teraźniejszości, o nawykach, o tym, co dopiero się wydarzy, a nawet o przeszłości, jeśli chcemy, by brzmiała bardziej żywo.

Teraźniejszość dosłowna

W presente możesz mówić zarówno o tym, co dzieje się właśnie teraz, jak i o ogólnej teraźniejszości (okresie, „w tym czasie”). Jeśli chcesz podkreślić, że coś trwa dokładnie w tej chwili, naturalne jest też użycie konstrukcji stare + gerundio. To czas codzienności – pogody, nastrojów, zwykłych czynności i rozmów, które wypełniają dzień.

📍 Typowe wyrażenia:

Włoski	Znaczenie po polsku
oggi	dziś
adesso	teraz
in questo momento	w tej chwili
in questo periodo	w tym okresie
ora / proprio ora	teraz / właśnie teraz

Przykłady:

🇮🇹	🇵🇱
Oggi piove.	Dzisiaj pada.
Ora leggo un libro.	Teraz czytam książkę.
Ho caldo! Puoi aprire la finestra?	Jest mi gorąco! Możesz otworzyć okno?
Adesso preparo la cena.	Teraz szykuję kolację.
In questo periodo lavoro molto.	W tym okresie dużo pracuję.

💡Presente używamy przy opisie tu i teraz; gdy chcemy podkreślić trwanie w tej chwili, używamy też konstrukcji stare + gerundio.

Czynności zwyczajowe i powtarzające się – il presente abituale

Włoski używa tego samego czasu presente, by mówić o rzeczach, które robimy regularnie – z przyzwyczajenia, z nawyku lub w ramach stałej rutyny.
To ten czas, który opisuje codzienność: poranne kawy, poniedziałkowe spotkania, cotygodniowe lekcje czy zwyczajowe tradycje.

📍 Typowe wyrażenia:

🇮🇹	🇵🇱
ogni giorno	każdego dnia
tutti i giorni	każdego dnia
tutti i / tutte le	co… (np. tutti i lunedì – co poniedziałek, tutte le domeniche – co niedzielę)
di solito	zazwyczaj
sempre	zawsze
spesso	często
mai	nigdy

💡 Różnica między „lunedì” a „il lunedì” (i podobnie z innymi dniami tygodnia):

• Lunedì vado al cinema. → W ten poniedziałek idę do kina (konkretny dzień).
• Il lunedì vado al cinema. → W poniedziałki chodzę do kina (zwyczajowo, co tydzień).
  

Przykłady:

🇮🇹	🇵🇱
Ogni mattina prendo un caffè al bar.	Każdego ranka piję kawę w barze.
Il sabato vado a correre al parco.	W soboty chodzę biegać do parku.
Vado spesso al mare nel weekend.	Często jeżdżę nad morze w weekendy.
Di solito ceno verso le otto.	Zazwyczaj jem kolację około ósmej.
Non guardo mai la televisione.	Nigdy nie oglądam telewizji.

💡 Presente abituale to zwyczaje – to, co się powtarza, nawet jeśli nie dzieje się w tej chwili.

Fakty, prawdy ogólne i cechy stałe – il presente delle verità universali

Włoski czas presente używany jest również wtedy, gdy mówimy o prawdzie uniwersalnej – niezależnej od czasu, miejsca czy osoby. To sposób, by opisać fakty naukowe, prawa natury i stałe cechy, które nie zmieniają się w czasie.

📍 Typowe wyrażenia:

🇮🇹	🇵🇱
sempre	zawsze
mai	nigdy
in generale	ogólnie
di solito	zazwyczaj
normalmente	zazwyczaj, zwykle

Przykłady:

🇮🇹	🇵🇱
La Terra ruota intorno al Sole.	Ziemia krąży wokół Słońca.
L’acqua bolle a cento gradi.	Woda wrze w stu stopniach.
I gatti dormono molto.	Koty dużo śpią.
In inverno nevica spesso.	Zimą często pada śnieg.
Il sole tramonta a ovest.	Słońce zachodzi na zachodzie.

Zaplanowana przyszłość – il presente con valore di futuro

We włoskim czasu presente można użyć także wtedy, gdy mówimy o przyszłości – jeśli coś jest pewne lub już ustalone. Najczęściej chodzi o plany, spotkania czy wydarzenia, które mają się odbyć w najbliższym czasie.
W takich sytuacjach często używa się czasu teraźniejszego zamiast przyszłego (futuro semplice), zwłaszcza w języku mówionym. To naturalne, codzienne i bardzo typowe dla włoskiego sposobu mówienia. Tu włoski różni się od polskiego nie gramatyką, lecz częstotliwością.

---

📍 Typowe wyrażenia:

🇮🇹	🇵🇱
domani	jutro
stasera	dziś wieczorem
più tardi	później
tra …. giorni	za… dni
dopodomani	pojutrze

Przykłady:

🇮🇹	🇵🇱
Domani vado dal dentista.	Jutro idę do dentysty.
Stasera ceniamo con gli amici.	Dziś wieczorem jemy kolację ze znajomymi.
Tra due giorni partiamo per Roma.	Za dwa dni wyjeżdżamy do Rzymu.
Dopodomani inizio il nuovo lavoro.	Pojutrze zaczynam nową pracę.
A settembre andiamo in vacanza.	We wrześniu jedziemy na wakacje.

💡 Jeśli coś jest zaplanowane, ustalone albo w kalendarzu – presente wystarczy.
Porównanie z futuro semplice:

Presente (plan, pewność)	Futuro semplice (niepewność, przewidywanie)
Domani vado al mare. – Jutro jadę nad morze.	Domani andrò al mare, se farà bel tempo. – Jutro pojadę nad morze, jeśli będzie ładna pogoda.
Il treno parte alle otto. – Pociąg odjeżdża o ósmej.	Il treno partirà tra poco. – Pociąg zaraz odjedzie (przewiduję).

Teraźniejszość w przeszłości – il presente storico

W języku włoskim presente może zastępować czasy przeszłe, gdy chcemy, by opowieść brzmiała żywo i dynamicznie. To tzw. presente storico – użycie czasu teraźniejszego do mówienia o wydarzeniach, które miały miejsce w przeszłości.

Możesz się z nim spotkać w książkach, artykułach historycznych, a także w mowie potocznej, gdy ktoś relacjonuje coś z zaangażowaniem: –Ieri torno a casa e chi trovo? Marco! (Wczoraj wracam do domu i kogo widzę? Marco!)

---

📍 Typowe wyrażenia:

🇮🇹	🇵🇱
nel …. anno	w …. roku
nel passato	w przeszłości
all’epoca	w tamtym czasie
durante	podczas
poi	potem / później

Przykłady:

🇮🇹	🇵🇱
Nel 1492 Cristoforo Colombo scopre l’America.	W 1492 roku Krzysztof Kolumb odkrywa Amerykę.
Dante Alighieri nasce a Firenze e muore a Ravenna.	Dante Alighieri rodzi się we Florencji i umiera w Rawennie.
Nel 1861 nasce il Regno d’Italia.	W 1861 roku powstaje Królestwo Włoch.
L’altro giorno arrivo al bar e trovo tutto chiuso!	Pewnego dnia przychodzę do baru i zastaję wszystko zamknięte!
Ieri esco di casa, piove a dirotto e io, ovviamente, dimentico l’ombrello.	Wczoraj wychodzę z domu, leje jak z cebra, a ja, oczywiście, zapominam parasola.

💡 W codziennych rozmowach presente storico pojawia się także wtedy, gdy mówimy o niedawnych wydarzeniach, by nadać im żywszy ton.

Czynności trwające – il presente con valore durativo

Czas presente może też wyrażać czynności, które zaczęły się w przeszłości i nadal trwają w chwili mówienia. To tzw. valore durativo — użycie bardzo typowe i niezwykle praktyczne, bo pozwala powiedzieć, od kiedy coś trwa lub jak długo już coś robimy, bez sięgania po czasy przeszłe.

Najczęściej w zdaniu pojawia się przyimek da („od”) lub konstrukcja è da / sono … che („to już od … jak…”).

📍 Typowe wyrażenia:

🇮🇹	🇵🇱
da un anno / da due anni / da cinque anni	od roku / od dwóch / od pięciu lat
da ieri	od wczoraj
da tempo	od dawna
è un anno che…	od roku / to już rok, jak…
è da due anni che…	to już dwa lata, jak…
sono due anni che…	od dwóch lat
da quanto tempo…?	od jak dawna…?

📘 Przykłady w użyciu:

🇮🇹	🇵🇱
Luca lavora in quell’azienda da cinque anni.	Luca pracuje w tej firmie od pięciu lat.
Sono due anni che studia l’inglese.	Od dwóch lat uczy się angielskiego.
Vivo a Firenze da dieci anni.	Mieszkam we Florencji od dziesięciu lat.
Studio l’italiano da sei mesi.	Uczę się włoskiego od sześciu miesięcy.
Da quanto tempo conosci Marta?	Od jak dawna znasz Martę?

💡 È da due anni che…” vs „Sono due anni che…”

Obie konstrukcje są poprawne, ale różnią się punktem skupienia, czyli tym, co chcemy podkreślić w zdaniu.

---

1️⃣ È da due anni che…

➡️ podkreśla długość trwania czynności,
➡️ częsta w języku potocznym, gdy chcemy wyrazić emocję lub zaskoczenie („to już tyle czasu!”).

Struktura: è da + okres czasu + che + zdanie w presente

Przykłady:

• È da due anni che studio l’italiano. → To już dwa lata, jak uczę się włoskiego.
• È da una settimana che piove. → To już tydzień, jak pada.
• È da tempo che non lo vedo. → Nie widzę go od dawna.

---

2️⃣ Sono due anni che…

➡️ podkreśla ilość czasu, który upłynął od rozpoczęcia czynności,
➡️ częstsze w języku neutralnym, narracyjnym i pisanym.

Struktura: sono + liczebnik + okres czasu + che + zdanie w presente

Przykłady:

• Sono due anni che studia l’inglese. → Uczy się angielskiego od dwóch lat.
• Sono tre mesi che non piove. → Nie pada od trzech miesięcy.
• Sono cinque anni che viviamo qui. → Mieszkamy tu od pięciu lat.

Podsumowanie – kiedy używać presente indicativo

Zastosowanie	Przykład po włosku	Tłumaczenie
🕓 Czynności dziejące się teraz	Leggo un libro.	Czytam książkę.
🔁 Zwyczaje i rutyna	Ogni mattina bevo un caffè.	Każdego ranka piję kawę.
📅 Zaplanowana przyszłość	Domani vado a Roma.	Jutro jadę do Rzymu.
☀️ Prawdy ogólne	Il sole sorge a est e tramonta a ovest.	Słońce wschodzi na wschodzie i zachodzi na zachodzie.
📚 Tzw. „presente storico”	Dante nasce a Firenze.	Dante rodzi się we Florencji.