Pronomi personali – zaimki osobowe

Pronomi personali to zaimki osobowe. Zacznijmy jednak od tego czym są zaimki? Odpowiedź sugeruje nam już sama nazwa zaimek – za imię. Zastępuje zatem rzeczownik – osobę lub rzecz. W rzeczywistości zaimek może zastępować prawie każdą część mowy w zdaniu, ale dzisiaj skupimy się tylko na zaimkach osobowych.

Pronomi personali – zaimki osobowe

Zaimki mogą występować:

• w mianowniku (ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni) i są to właśnie pronomi personali, które poznamy dzisiaj

• w bierniku (mnie, ciebie, jego, jej, nas, was, ich) są to zaimki dopełnienia bliższego, po włosku pronomi diretti.

• w celowniku (mnie, tobie, jemu, jej, nam, wam, im) nazywane są zaimkami dopełnienia dalszego pronomi indiretti.

Zaimki osobowe w mianowniku

Pronomi personali w mianowniku występują w funkcji podmiotu, a mówiąc prościej zastępują podmiot. Podmiot to rzeczownik (osoba, zwierzę, przedmiot).

Anna abita a Varsavia. Anna mieszka w Warszawie.

Podmiotem jest tu Anna. Kiedy nie chcemy używać imienia, bo na przykład już je wcześniej wspomnieliśmy, możemy je zastąpić zaimkiem osobowym lei – ona.

Lei abita a Varsavia. Ona mieszka w Warszawie.

Forma grzecznościowa trzeciej osoby liczby mnogiej Loro jest formą rzadko używaną, spotkamy się z nią raczej tylko w sytuacjach bardzo formalnych. Potocznie używana jest forma voi – wy.

Kolejną istotną informacją jest opuszczanie zaimka osobowego w dwóch pierwszych osobach (ja, ty). Powiemy zatem: Vado al cinema (Idę o kina),  a nie: Io vado al cinema (Ja idę do kina). Identycznie jak postępujemy w języku polskim.

Istnieją jednak sytuacje w których zaimek osobowy może zostać użyty w dwóch pierwszych osobach. Mianowicie, gdy chcemy szczególnie podkreślić osobę, która  wykonuje daną czynność. Możemy zatem powiedzieć: Io vado al cinema – chcąc podkreślić, że Ja idę do kina (a Ty rób co chcesz).

Zaimki osobowe w języku literackim

Język literacki charakteryzuje się użyciem specyficznych dla niego zaimków osobowych. Czytając włoską literaturę na pewno się z nimi spotkacie.

W liczbie pojedynczej w rodzaju męskim na określenie mężczyzny używany jest zaimek egli, a przy określaniu zwierzęcia lub przedmiotu używany jest zaimek esso.

W liczbie pojedynczej w rodzaju żeńskim kobieta to ella, a zwierzę czy przedmiot określimy zaimkiem essa.

W liczbie mnogiej rodzaj męski to essi (oni), a rodzaj żeński to esse (one).