Rodzajnik nieokreślony w języku włoskim

Rodzajnik nieokreślony, to po włosku l’articolo indeterminativo, ponadto wyróżniamy jeszcze rodzajnik określony oraz rodzajnik cząstkowy.

Do czego służy rodzajnik nieokreślony

W języku włoskim rodzajnik służy do określania rodzaju rzeczownika w związku z tym dzięki niemu wiemy czy rzeczownik jest rodzaju męskiego, czy żeńskiego.

Zapewne nasunie się Wam pytanie o rodzaj nijaki? Otóż nie występuje on w języku włoskim!

Rodzajnik nieokreślony ma takie formy jak: un, uno, una, un’.

A to jaka forma jest właściwa, zależy z kolei od rodzaju rzeczownika (czy jest rodzaju męskiego, czy żeńskiego), ale również od pierwszej głoski rzeczownika, który określa.

Jeszcze jedna bardzo istotna informacja – rodzajnik nieokreślony nie ma liczby mnogiej!

Formy rodzajnika nieokreślonego

• rodzajnik nieokreślony un stosujemy przed rzeczownikami rodzaju męskiego zaczynającymi się od samogłosek i spółgłosek

un ragazzo (chłopiec), un libro (książka), un amico (przyjaciel)

• rodzajnik nieokreślony uno używamy przed rzeczownikami rodzaju męskiego rozpoczynającymi się od: z, gn, ps, pn, x, y oraz s+ spółgłoska 

uno zaino (plecak), uno psicologo (psycholog), uno yogurt (jogurt)

• rodzajnik nieokreślony una stosujemy przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego, rozpoczynającymi się spółgłoską

una ragazza (dziewczyna), una madre (matka), una rosa (róża)

• rodzajnik nieokreślony un’ używamy przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego, rozpoczynającymi się  samogłoską

un’amica (przyjaciółka), un’insegnante (nauczycielka), un’agenzia (agencja)

Kiedy używamy rodzajnika nieokreślonego

Rodzajnika nieokreślonego używamy, gdy mówimy o rzeczowniku (np. osobie, rzeczy) po raz pierwszy, gdy obiekt o którym mówimy nie jest znany adresatowi naszej wypowiedzi. Można go określić jako:  jakiś, pewien.

Używamy go również wtedy, gdy nie mówimy o jakimś konkretnym obiekcie, ale o reprezentancie grupy obiektów.

Spójrzmy na przykłady:

Vorrei comprarmi una macchina. Chciałbym kupić sobie samochód. 

Nie podajemy jaki, jakiej marki czy koloru – ogólnie mówimy, że chcemy sobie kupić jakiś samochód. 

Ho letto un libro. Przeczytałem  książkę.

Nie precyzujemy jaką książkę – ogólnie wspominamy, że przeczytaliśmy jakąś książkę.

Rodzajnik nieokreślony w liczbie mnogiej

Wspomnieliśmy, że rodzajnik nieokreślony nie ma liczby mnogiej. Dlatego pojawia się pytanie, co w sytuacji, kiedy według zasad, które właśnie poznaliśmy, powinniśmy go użyć? Otóż w takiej sytuacji opuszczamy rodzajnik.

Przeczytałem (jakieś) książki. Ho letto libri. 

Chciałbym kupić sobie (jakieś) samochody. Vorrei comprarmi macchine.

Kiedy opuszczamy rodzajnik

Poniższe zasady odnoszą się nie tylko do opuszczania rodzajnika określonego, ale również nieokreślonego. 

Rodzajnik opuszczamy:

✔️ gdy określamy materiał z którego coś jest zrobione

una gonna di cotone – spódnica z bawełny

un maglia di lana – sweter z wełny

✔️w zwrotach odpowiadających na pytanie: gdzie, dokąd, skąd oraz przed rzeczownikami takimi jak casa, chiesa, scuola, letto, teatro

vado a scuola (idę do szkoły), vado a letto (idę do łóżka), sono in teatro (jestem w teatrze)

✔️gdy jesteśmy w jakimś kraju lub się do niego udajemy

sono in Italia – jestem we Włoszech

andiamo in Polonia – jedziemy do Polski

✔️w zwrotach typu:

avere fame (być głodnym), avere sete (być spragnionym), avere paura (bać się), itp.

✔️po określeniu ilości czegoś

un etto di prosciutto – 10 dkg szynki

un chilo di pomodori – kilogram pomidorów

una bottiglia di vino – butelka wina

✔️gdy podajemy zawód

sono impiegato – jestem urzędnikiem

io sono dottore e lei è infermiera – jestem lekarzem, a ona pielęgniarką