Pytania po włosku - Evia Italiana

Umiejętność zadawania pytań warto nabyć już na samym starcie nauki języka włoskiego. To pozwoli nam przede wszystkim na jego aktywne wykorzystanie i uzyskanie potrzebnych nam informacji. Nawet przy niewielkiej znajomości włoskiego, umiejętność zadawania pytań da nam zdolność podtrzymania konwersacji, co z kolei szybko przełoży się na postępy w nauce.

Jak zadawać pytania po włosku?

Pytania po włosku zadajemy poprzez odwrócenie szyku zdania, za pomocą zaimków pytających lub przysłówków pytających.

Dzięki nim możemy zapytać o osoby, rzeczy, ich tożsamość albo cechy. Użyjemy ich zarówno w pytaniach bezpośrednich, jak i pośrednich.

Czym są pytania bezpośrednie i pośrednie?
Pytanie bezpośrednie poznasz po znaku zapytania na końcu:

Chi sei? Kim jesteś?
Che cosa fai? Co robisz?
Quanti anni hai? Ile masz lat?

Pytanie pośrednie nie ma znaku zapytania – to kontekst pokazuje, że jest to pytanie.

Non so chi sei. Nie wiem kim jesteś.
Dimmi che cosa fai. Powiedz mi co robisz.
Dimmi quanti anni hai. Powiedz mi ile masz lat.

Odwrócony szyk zdania

Najprostszy sposób na zadawanie pytań po włosku? Nie trzeba znać żadnych specjalnych konstrukcji – wystarczy zmienić intonację. Tak samo jak po polsku: zwykłe zdanie twierdzące można zamienić w pytanie, jeśli powiemy je z odpowiednim tonem albo dodamy znak zapytania w piśmie.

Laura sta bene. Laura ma się dobrze.
Laura sta bene? Czy Laura ma się dobrze?

La cena è pronta. Kolacja jest gotowa.
La cena è pronta? Czy kolacja jest gotowa?

Marta va a casa. Marta idzie do domu.
Marta va a casa? Marta idzie do domu?

Zaimki pytające – pronomi interrogativi

Pytania po włosku możemy też zadawać za pomocą zaimków pytających (pronomi interrogativi). Do tej grupy należą: chi, che, quale, quanto.

Część z nich używamy zamiast rzeczownika (zaimek rzeczowny), a część przed rzeczownikiem (zaimek przymiotny), kiedy pytamy o jego jakość, ilość albo tożsamość.

Zaimek chi jest tylko zaimkiem rzeczownym. Natomiast che, quale, quanto, mogą pełnić funkcję tak zaimków rzeczownych, jak i przymiotnych.

Pronome interrogativo (zaimek rzeczowny pytający) → stoi samodzielnie, nie poprzedza rzeczownika, tylko go zastępuje albo „oddziela się od niego”.

Qual è il tuo zaino? – Który to Twój plecak?
Chi è? – Kto to jest?
Che cosa hai mangiato? – Co jadłeś?

Aggettivo interrogativo (zaimek przymiotny pytający) → stoi bezpośrednio przed rzeczownikiem i go określa.

Quale zaino preferisci? – Który plecak wolisz?
Che macchina hai comprato? – Jaki samochód kupiłeś?

Pytania o osoby i rzeczy

Chi

Żeby zapytać po włosku kto? albo kogo?, używamy słówka chi.
To zaimek pytający (pronome interrogativo), który odnosi się głównie do osób. Jest nieodmienny – jego forma się nie zmienia ani w rodzaju, ani w liczbie.

Spójrzmy na kilka przykładów:

Chi è? Kto to jest? Kto tam?
Chi c’è? Kto tu jest?
Chi è Marco? Kim jest Marco?
Chi è stato? Kto to był?
Chi ha chiamato? Kto dzwonił?
Chi te l’ha detto? Kto ci to powiedział?

Chi może też łączyć się z przyimkami (np. di, con, per, a, da). Wtedy pytamy: o kim, z kim, dla kogo, do kogo, od kogo.

Di chi stai parlando? O kim mówisz?
Di chi è questa macchina? Czyj jest ten samochód?
Con chi stai parlando? Z kim rozmawiasz?
Con chi stai uscendo? Z kim wychodzisz?
Per chi è indicato il pilates? Dla kogo jest wskazany pilates?
Per chi è questo regalo? Dla kogo jest ten prezent?
A chi stanno bene i capelli corti? Komu pasują krótkie włosy?
A chi appartiene questo numero di telefono? Do kogo należy ten numer telefonu?
Da chi sei stato? U kogo byłeś?
Da chi è questa lettera? Od kogo jest ten list?

Che, che cosa, cosa

Kiedy chcemy zapytać po włosku co?, używamy zaimka che.
To zaimek pytający (pronome interrogativo) i jest nieodmienny – ma zawsze tę samą formę, bez względu na rodzaj i liczbę.

W praktyce Włosi często zamieniają che na dłuższą formę che cosa albo skracają do samego cosa (zwłaszcza w mowie potocznej).

ℹ️ Che, che cosa czy cosa?

Wszystkie trzy formy – che, che cosa i cosa – są poprawne i znaczą dokładnie to samo: co?

Różnice w odcieniu użycia (praktyka):

che cosa – pełniejsza forma; bywa postrzegana jako nieco bardziej formalna/literacka; częściej używana w środkowych / południowych Włoszech;
che – krótsze i neutralne; dobre w mowie i piśmie;
cosa – najczęstsze w języku codziennym (szczególnie na północy Włoch).

Przykłady równoważne:

Che vuoi? / Che cosa vuoi? / Cosa vuoi? – Co chcesz?
Che dici? / Che cosa dici? / Cosa dici? – Co mówisz?
Che fai? / Che cosa fai? / Cosa fai? – Co robisz?

Uwaga: forma cosa przed samogłoskami lub spółgłoską h może ulegać elizji (skróceniu): cos’ hai detto?

Jako zaimek przymiotny pytający (aggettivo interrogativo)

Che jako zaimek przymiotny pytający (aggettivo interrogativo) – stoi przed rzeczownikiem i pyta o jego jakość lub tożsamość:

Przykłady:

Che libro leggi? – Jaką książkę czytasz?
Che macchina hai? – Jaki masz samochód?
Che tipo di pelle hai? Jaki masz rodzaj cery?
Che tempo fa domani? – Jaka jutro będzie pogoda?
Che lavoro fai? – Jaką pracę wykonujesz?
Che giorno è oggi? – Jaki dzisiaj jest dzień?
Che ora è? – Która godzina?

Zaimek che może łączyć się z różnymi przyimkami (a, da, di, con, su, per).
Dzięki temu zyskujemy pytania typu: o czym? od czego? nad czym? dla czego? – czyli pytania bardziej szczegółowe.

Przykłady z użyciem przyimków:

A che ora parte il treno per Milano? – O której godzinie odchodzi pociąg do Mediolanu?
A che ora vieni? – O której godzinie przyjdziesz?
A che ora sorge il sole? – O której godzinie wschodzi słońce?
Fino a che età è obbligatorio il seggiolino in auto? – Do jakiego wieku wymagany jest fotelik samochodowy?
Da che età si può andare in palestra? – Od jakiego wieku można chodzić na siłownię?
Da che età i bambini possono viaggiare da soli? – Od jakiego wieku dzieci mogą podróżować samodzielnie?
Da che cosa è causata l’inflazione? – Co powoduje inflację?
Da che cosa dipende il colore degli occhi? – Od czego zależy kolor oczu?
Di che cosa parla il tuo libro? – O czym opowiada twoja książka?
Di che cosa hai paura? – Czego się boisz?
Di che cosa si occupa la fisica? – Czym zajmuje się fizyka?
Con che cosa si può sostituire la panna? – Czym można zastąpić śmietanę?
Con che cosa si pulisce l’argento? – Czym czyści się srebro?
Su che cosa investire? – W co inwestować?
Su che cosa lavori? – Nad czym pracujesz?
Per che cosa è famosa Firenze? – Z czego słynie Florencja?

ℹ️ Cosa po przyimkach

W codziennym języku Włosi często skracają pełną formę che cosa do prostszego cosa, nawet wtedy, gdy w zdaniu występuje przyimek.

Przykłady równoważne:

Di cosa parli? – O czym mówisz?
(= Di che cosa parli?)
Con cosa lo sostituisci? – Czym to zastępujesz?
(= Con che cosa lo sostituisci?)
Su cosa lavori? – Nad czym pracujesz?
(= Su che cosa lavori?)

Wszystkie formy są poprawne, ale w codziennych rozmowach krótsze „cosa” brzmi naturalniej.

Quale

Pytania po włosku możemy zadawać poprzez zastosowanie zaimka quale.

Używamy go, gdy pytamy o wybór (który? która? które? którzy?), preferencje albo tożsamość.

W liczbie pojedynczej w rodzaju męskim i żeńskim jego forma to quale, a w liczbie mnogiej dla obu rodzajów przybiera formę quali.

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
rodzaj męski	quale	quali
rodzaj żeński	quale	quali

ℹ️ Uwaga na zapis qual è

Bardzo częsty błąd to pisanie qual’è z apostrofem.

Dlaczego? Słowo quale traci literę -e przed czasownikiem è, ale nie jest to elizja, tylko zwykłe skrócenie. Dlatego nie używamy apostrofu.

Poprawnie:

Qual è la tua macchina? – Który to twój samochód?
Qual è il tuo indirizzo? – Jaki jest twój adres?

Niepoprawnie:

Qual’è la tua macchina? ❌

Quale jako zaimek przymiotny pytający (aggettivo interrogativo)

Quale jako zaimek przymiotny pytający stoi przed rzeczownikiem, określa go i odpowiada na pytania: który? która? które? którzy?

Quale piatto preferisci? Które danie wolisz?
Quale film ti piacerebbe vedere? Który film chciałabyś zobaczyć?
Qual è il fiume più lungo del mondo? Która rzeka jest najdłuższa na świecie?
Dammi un libro. Quale? Daj mi książkę. Którą?
Quale colore ti piace di più? Który kolor podoba ci się najbardziej?
Quale di queste due gonne preferisci? Którą z tych dwóch spódnic wolisz?

Quale w funkcji zaimka rzeczownego odpowiada na pytanie jaki? jaka? jacy? jakie?

Quali sono le tue intenzioni? Jakie są twoje zamiary?
Quali sono i tuoi obiettivi? Jakie są twoje cele?
Quali sono i tuoi punti di forza? Jakie są twoje mocne strony?

Może być poprzedzony przyimkami a, da, di, su, in, con, per.

A quale paese appartiene la Groenlandia? Do którego kraju należy Grenlandia?
A quale dei genitori assomigli di più? Do którego z rodziców jesteś bardziej podobny?
Da quale binario parte il treno per Milano? Z którego peronu odjeżdża pociąg do Mediolanu?
Da quale gate parte il mio volo? Z której bramki odchodzi mój lot?
Di quale documento si tratta? O jaki dokument chodzi?
Su quale binario arriva il treno da Pisa? Na który peron przyjeżdża pociąg z Pizy?
Su quale braccio si misura la pressione? Na którym ramieniu mierzy się ciśnienie?
In quale continente si trova la Cina? Na którym kontynencie znajdują się Chiny?
In quale città vorresti vivere? W którym mieście chciałbyś(abyś) mieszkać?
Con quali paesi confina l’Italia? Z jakimi państwami graniczą Włochy?
Con quali carte di credito posso pagare? Którymi kartami mogę zapłacić?
Per quale motivo il numero 13 è considerato sfortunato? Z jakiego powodu numer 13 jest uważany za pechowy?

Pytania o ilość

Quanto

Zaimek quanto odpowiada na pytania: ile? ilu? jaka ilość?.

Jest odmienny, a jego końcówka zmienia się w zależności od rodzaju i liczby.

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
rodzaj męski	quanto	quanti
rodzaj żeński	quanta	quante

W funkcji zaimka rzeczownego (pronome interrogativo) zastępuje rzeczownik.

Quanto costa? Ile kosztuje?
Quanto ti devo? Ile jestem ci winien?
Quanto dura il tuo volo? Ile trwa twój lot?
Quanto ci metti ancora? Ile ci to jeszcze zajmie?
Quanto guadagni all’ora? Ile zarabiasz na godzinę?

W funkcji zaimka przymiotnego (avverbio interrogativo) określa rzeczownik i go poprzedza.

Quanta acqua bevi al giorno? Ile wody dziennie pijesz?
Quanti anni hai? Ile masz lat?
Quanti amici hai? Ilu masz przyjaciół?
Quante volte sei stato a Parigi? Ile razy byłeś w Paryżu?
Quante sigarette fumi al giorno? Ile papierosów dziennie palisz?
Quante persone vengono stasera? Ile osób przychodzi dziś wieczorem?
Quante fermate mancano? Ile jeszcze przystanków?
Quante regioni ci sono in Italia? Ile jest regionów we Włoszech?
Quanta farina serve? Ile mąki potrzeba?

Może być poprzedzony przyimkami a, da, di, in, per.

A quanto hai venduto la casa? Za ile sprzedałeś(aś) dom?
Da quanto mi aspetti? Jak długo na mnie czekasz?
Da quanto non piove? Od jak dawna nie pada?
Di quanto è piu corto? O ile jest krótszy?
Di quanto è cresciuto il prezzo? O ile wzrosła cena?
In quanti siamo? Ilu nas jest?
In quanti anni si decompone la plastica? Ile lat rozkłada się plastik?
Per quanto tempo resterai? Jak długo zostaniesz?
Per quanto tempo bisogna conservare le bollette? Jak długo należy przechowywać rachunki?

📌 Jak zapamiętać odmiany?

– chi i che są nieodmienne – zawsze mają tę samą formę.
– quale odmienia się tylko w liczbie (quale → quali), ale nie w rodzaju.
– quanto odmienia się w rodzaju i liczbie (quanto, quanta, quanti, quante).

👉 Dzięki temu łatwo zapamiętać:
• jeśli pytasz „kto?” albo „co?” → forma się nie zmienia,
• jeśli pytasz „który?” → patrzysz tylko na liczbę,
• jeśli pytasz „ile?” → musisz dopasować rodzaj i liczbę.

Przysłówki

Pytania po włosku możemy zadawać również za pomocą przysłówków quando, perché, dove i come.

Przysłówki są nieodmiene, mogą wprowadzać pytania bezpośrednie i pośrednie o czas, przyczynę, miejsce i sposób.

Pytania o czas

Quando

Pytania po włosku możemy zadawać wykorzystując przysłówek pytający quando.

Jest on nieodmienny, czyli jego forma jest stała, a odpowiada na pytanie kiedy?

Używamy go w sytuacjach, gdy chcemy zapytać o czas jakiegoś zdarzenia.

Quando inizia il film? Kiedy zaczyna się film?
Quando iniziano i saldi invernali? Kiedy zaczynają się zimowe wyprzedaże?
Quando inizia la primavera? Kiedy zaczyna się wiosna?
Quando sei nato? Kiedy się urodziłeś?
Quando torni? Kiedy wracasz?
Quando parti? Kiedy wyjeżdżasz?
Quando vieni a trovarmi? Kiedy przyjdziesz mnie odwiedzić?
Quando smette di piovere? Kiedy przestanie padać?
Quando arriva la bolletta del gas? Kiedy przychodzi rachunek za gaz?
Quando sei stato a Milano? Kiedy byłeś w Mediolanie?

Może również występować w połączeniu z przyimkami da, di, per.

Da quando le giornate iniziano ad allungarsi? Od kiedy dni zaczynają się wydłużać?
Da quando abiti qua? Od kiedy tu mieszkasz?
Da quando è aumentata la corrente? Od kiedy podrożał prąd?
Di quando è questo giornale? Z kiedy jest ta gazeta?
Mi fai vedere una foto di quando eri piccola? Pokażesz mi zdjęcie z czasów kiedy byłaś mała?
Sai per quando hanno stabilito la data? Na kiedy ustalili datę?
Per quando hai fissato un’appuntamento? Na kiedy ustaliłeś(aś) spotkanie?
Per quando dev’essere finito il lavoro? Na kiedy praca musi być skończona?

Pytania o przyczynę

Perché

Przysłówek pytający perché jest nieodmienny, a odpowiada na pytanie dlaczego?

Użyjemy go chcąc poznać przyczynę, powód zaistnienia jakiegoś zdarzenia lub przeciwnie – jego niezaistnienia.

Perché non sei venuto ieri sera? Dlaczego nie przyszedłeś wczoraj wieczorem?
Perché non mi hai chiamato? Dlaczego do mnie nie zadzwoniłeś(aś)?
Perché ti comporti così? Dlaczego tak się zachowujesz?
Perché Maria non viene? Dlaczego Maria nie przychodzi?
Perché non riesco a dormire? Dlaczego nie mogę spać?
Perché piangi? Dlaczego płaczesz?
Perché non mi ascolti? Dlaczego mnie nie słuchasz?
Perché sei arrabbiato con me? Dlaczego jesteś na mnie zły?
Perché non vuoi andare con me? Dlaczego nie chcesz iść ze mną?
Perché lo fai? Dlaczego to robisz?

W języku potocznym w tym kontekście możemy używać również zwrotu come mai?

Come mai non mi hai chiamato? Dlaczego do mnie nie zadzwoniłeś(aś)?
Come mai Maria non viene? Dlaczego Maria nie przychodzi?
Come mai non riesco a dormire? Dlaczego nie mogę spać?

Pytania o miejsce

Dove

Pytania po włosku o miejsce zadamy wykorzystując przysłówek pytający dove.

Jest on nieodmienny i odpowiada na pytanie gdzie?

Dove sei stato? Gdzie byłeś(aś)?
Dove vai? Gdzie idziesz?
Dov’è il mio telefono? Gdzie jest mój telefon?
Dove posso parcheggiare? Gdzie mogę zaparkować?
Dove passerai le vacanze estive? Gdzie spędzisz letnie wakcje?
Dove vuoi andare? Gdzie chcesz iść?
Dove si trova la Puglia? Gdzie znajduje się Apulia?
Dove sei nato? Gdzie się urodziłeś?
Dove andiamo questo fine settimana? Gdzie jedziemy w ten weekend?
Dove ci incontriamo? Gdzie się spotkamy?

Może łączyć się z przyimkami da, di, per.

Da dove vieni? Skąd pochodzisz?
Da dove ha chiamato? Skąd dzwonił?
Da dove arriva questo rumore? Skąd dochodzi ten hałas?
Da dove proviene il caffè? Skąd pochodzi kawa?
Di dove sei? Skąd jesteś?
Per dove passiamo per arrivare in centro? Którędy idziemy, żeby dojść do centrum?
Per dove siete venuti, dall’autostrada o dalla statale? Którędy przyjechaliście – autostradą czy drogą krajową?
Per dove andiamo al mare? Którędy jedziemy nad morze?

Pytania o sposób

Come

Come może występować w formie zaimka przymiotnego pytającego (aggettivo interrogativo) i wtedy odpowiada na pytanie jaki? jaka? jacy? jakie?

Com’è il tempo? Jaka jest pogoda?
Com’è la situazione? Jaka jest sytuacja?

Natomiast jako przysłówek pytający (avverbio interrogativo) odpowiada na pytanie jak?

Come ti chiami? Jak się nazywasz?
Come stai? Jak się masz?
Come va? Jak idzie/jak leci?
Come arrivare in centro? Jak dojechać do centrum?
Come si fa gli gnocchi? Jak robi się gnocchi?
Come ottenere la cittadinanza italiana? Jak otrzymać włoskie obywatelstwo?
Come dimagrire? Jak schudnąć?
Come posso aiutarti? Jak mogę ci pomóc?
Come abbassare la febbre? Jak obniżyć gorączkę?

Twoje wsparcie to dla mnie ogromna motywacja!❤️

Kup wirtualną kawę

A dzięki Tobie pojawią się nowe materiały 🙂