Czasowniki zwrotne to po włosku i verbi riflessivi. Do czego służą, jakie są ich formy i jaki związek mają z nimi zaimki zwrotne – na te pytania odpowiemy w dzisiejszym wpisie. Na końcu czeka na Was także bonus! A jest nim lista najpopularniejszych czasowników zwrotnych.
Czasowniki zwrotne
W języku włoskim czasowniki mogą wystepować w stronie: czynnej, biernej lub zwrotnej.
W stronie czynnej, to podmiot jest wykonawcą czynności:
Nicola mangia il pane. Nicola je chleb.
Natomiast w stronie biernej to podmiot jest przedmiotem czynności:
Il pane è mangiato da Nicola. Chleb jest jedzony przez Nicolę.
Z kolei czasowniki zwrotne określają czynność, którą podmiot wykonuje sam w stosunku do siebie. Zatem akcja wyrażona przez czasownik, bezpośrednio dotyczy podmiotu, który ją wykonuje:
Mi lavo. Myję się.
Poza tym niektóre czasowniki zwrotne mogą mieć również formę wzajemną, kiedy czynność odnosi się do dwóch osób. Na przykład: noi ci sposiamo – pobieramy się.
Do tej grupy należą takie czasowniki jak na przykład: baciarsi, incontrarsi, salutarsi, sposarsi, vedersi.
Musimy jednak wiedzieć, że czasowniki, które są zwrotne w języku włoskim nie zawsze będą zwrotne w języku polskim ( i na odwrót).
Spójrzmy na przykład na włoski czasownik zwrotny addormentarsi po polsku to zasypiać i nie jest on zwrotny.
Natomiast bać się jest w języku polskim czasownikiem zwrotnym, ale po włosku to avere paura, które czasownikiem zwrotnym nie jest.
W czasach złożonych czasowniki zwrotne odmieniają się z czasownikiem posiłkowym essere.
Zaimki zwrotne
Zaimki zwrotne to po włosku i pronomi riflessivi. W języku polskim mamy w każdej osobie i liczbie tę samą formę się (ja się myję, ty się myjesz, oni się myją itd.). Natomiast w języku włoskim te zaimki zwrotne odmieniają się przez osoby i liczby. Co oznacza, że ich forma się zmienia.
Ale co właściwie mają wspólnego zaimki zwrotne z czasownikami zwrotnymi?
Otóż czasowniki zwrotne występują zawsze w połączeniu z zaimkiem zwrotnym si – się.
Poznajmy zatem jego formy:
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 osoba | mi | ci |
| 2 osoba | ti | vi |
| 3 osoba | si | si |
Prześledźmy kilka przykładów.
Czasownik lavare jest jednym z czasowników, który występuje również w formie zwrotnej.
lavare – myć
lavarsi – myć się (lavare + zaimek zwrotny si)
Wiemy już jak odmieniają się zaimki zwrotne, a skąd wiadomo jak odmienić sam czasownik?
Otóż czasownik odmienia się zgodnie z grupą do której należy.
Lavare, jako że kończy się na -are, należy do grupy I.
Według zasad tej grupy odmienia się również czasownik lavarsi.
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 osoba | mi lavo myję się | ci laviamo myjemy się |
| 2 osoba | ti lavi myjesz się | vi lavate myjecie się |
| 3 osoba | si lava myje się | si lavano myją się |
Czasownik mettere kończy się na -ere, odmienia się więc według zasad dotyczących grupy II. Według tej grupy odmienia się też mettersi.
| l. poj. | l. mn. | |
|---|---|---|
| 1 os. | mi metto założę | ci mettiamo założymy |
| 2 os. | ti metti założysz | vi mettete założycie |
| 3 os. | si mette założy | si mettono założą |
Sentire kończy się na -ire, odmienia się więc według zasad dotyczących grupy III. Według tej grupy odmienia się również sentirsi.
| l. poj. | l. mn. | |
|---|---|---|
| 1 os. | mi sento czuję się | ci sentiamo czujemy się |
| 2 os. | ti senti czujesz się | vi sentite czujecie się |
| 3 os. | si sente czuje się | si sentono czują się |
Czasowniki zwrotne z czasownikami modalnymi
Jeśli w zdaniu czasownik zwrotny występuje obok czasownika modalnego (potere, volere, dovere), to zaimek zwrotny stoi przed czasownikiem modalnym lub łączy się z bezokolicznikiem czasownika zwrotnego – w tym wypadku traci końcowe -e.
Brzmi skomplikowanie, ale w rzeczywistości jest całkiem proste. Wybieramy po prostu jedną z możliwości – tę którą chcemy.
- Stawiamy zaimek zwrotny przed czasownikiem modalnym np. ti devi lavare
- Stawiamy zaimek zwrotny za czasownikiem modalnym, ale wtedy jest on w bezokoliczniku (czyli nieodmieniony, w swojej słownikowej formie), ale ucinamy mu końcowe -e. devi lavarti
Przeanalizujmy kilka przykładów:
Czasownik modalny dovere (musieć) + czasownik zwrotny alzarsi (wstawać, podnosić się)
- Domani mi devo alzare alle 7. Jutro muszę wstać o 7.
- Domani devo alzarmi alle 7. Jutro muszę wstać o 7.
dovere (musieć) + nascondersi (ukrywać się)
Ti devi nascondere. Musisz się ukryć.
Devi nasconderti. Musisz się ukryć.
dovere (musieć) + prepararsi (przygotowywać się)
Mi devo preparare ad un appuntamento importante. Muszę się przygotować na ważne spotkanie.
Devo prepararmi ad un un appuntamento importante. Muszę się przygotować na ważne spotkanie.
volere (chcieć) + abbronzarsi (opalać się)
Mi voglio abbronzare. Chcę się opalić.
Voglio abbronzarmi. Chcę się opalić.
Twoje wsparcie to dla mnie ogromna motywacja!❤️
Kup wirtualną kawęA dzięki Tobie pojawią się nowe materiały 🙂
LISTA NAJPOPULARNIEJSZYCH CZASOWNIKÓW ZWROTNYCH
| abbronzarsi | opalać się |
| abituarsi | przyzwyczaić się, przywyknąć |
| accontentarsi | zadowalać się |
| addormentarsi | zasypiać, zasnąć |
| allontanarsi | oddalać się, odchodzić |
| alzarsi | wstawać, podnosić się |
| annoiarsi | nudzić się |
| arrabbiarsi | złościć się |
| aspettarsi | oczekiwać, spodziewać się |
| avvicinarsi | zbliżać się |
| battersi | bić się |
| bruciarsi | oparzyć się |
| cambiarsi | przebierać się |
| chiamarsi | nazywać się |
| chiedersi | zastanawiać się, pytać się |
| comportarsi | zachowywać się |
| comprarsi | kupić, kupować sobie |
| decidersi | zdecydować się |
| dirsi | mówić sobie |
| divertirsi | rozerwać się, dobrze się bawić |
| domandarsi | zastanawiać się |
| esprimersi | wyrazić się, wypowiadać się |
| farsi i capelli | zrobić sobie fryzurę |
| farsi il bagno | wykąpać się |
| farsi la barba | golić się, ogolić się |
| farsi male | zrobić sobie krzywdę |
| fidanzarsi | zaręczyć się |
| guardarsi | patrzeć, oglądać siebie |
| incontrarsi | spotkać się |
| innamorarsi | zakochać się |
| lamentarsi | lamentować, narzekać, skarżyć się |
| laurearsi | zdobyć dyplom, ukończyć studia |
| lavarsi | myć się |
| mettersi | włożyć, założyć |
| nascondersi | ukryć się, ukrywać się |
| occuparsi di | zajmować się, radzić sobie |
| pettinarsi | czesać się |
| preoccuparsi di | martwić się, niepokoić się |
| prepararsi | przygotować się |
| presentarsi | pojawić się, pokazać się |
| rassegnarsi | zrezygnować, poddać się |
| rendersi conto | zdać sobie sprawę |
| ricordarsi | pamiętać, przypominać sobie |
| riposarsi | odpocząć |
| rompersi | złamać, połamać, pęknąć |
| rilassarsi | zrelaksować się, odpocząć |
| sbagliarsi | mylić się, pomylić się |
| sbrigarsi | spieszyć się, pospieszyć się |
| sdraiarsi | położyć się |
| sedersi | usiąść, spocząć |
| servirsi | posługiwać się, korzystać |
| sorprendersi | zaskoczyć się, dziwić się |
| specializzarsi | specjalizować się |
| sposarsi | pobrać się |
| stancarsi | męczyć się, zmęczyć się |
| struccarsi | zmywać makijaż |
| svegliarsi | budzić się, wstawać |
| trovarsi | znajdować się, znaleźć się |
| truccarsi | malować się, robić sobie makijaż |
| vantarsi | chwalić się, pochwalić się |
| vestirsi | ubierać się |
Naprawdę dobrze napisane. Wielu autorom wydaje się, że mają odpowiednią wiedzę na opisywany temat, ale często tak nie jest. Stąd też moje zaskoczenie. Po prostu super artykuł. Będę polecał to miejsce i regularnie tu zaglądał, żeby przejrzeć nowe posty.