Futuro anteriore – czas przyszły uprzedni

aktualizacja: 04/10/2025

Futuro anteriore – czas przyszły uprzedni służy do porządkowania wydarzeń w przyszłości: coś musi się wydarzyć wcześniej, by mogło nadejść to, co opisujemy w futuro semplice. Wyobraź sobie studenta, który planuje lato: najpierw musi zdać ostatni egzamin, a dopiero potem pojedzie na wakacje. Właśnie do takich sytuacji powstało futuro anteriore – żeby jasno zaznaczyć kolejność.

Ale na tym nie koniec. Futuro anteriore ma także drugie oblicze – potrafi przenieść nas w przeszłość i wyrazić przypuszczenie o tym, co już się wydarzyło. To subtelny sposób mówienia o faktach, których nie jesteśmy pewni, ale które – jak nam się wydaje – miały miejsce. Na przykład ktoś pyta znajomego, o której wczoraj wrócił do domu, a ten – nie pamiętając dokładnie – odpowiada: Saranno state le dieci („Pewnie była dziesiąta”).

Tego uczą nas podręczniki i w teorii wszystko wydaje się całkiem proste. Futuro anteriore ma jasno wyznaczoną rolę: do porządkowania wydarzeń w przyszłości oraz do wyrażania domysłów o przeszłości.

Dopiero we Włoszech odkrywasz, że codzienny język wygląda nieco inaczej. To eleganckie quando avrò finito… („kiedy skończę…”) w zwykłych rozmowach bardzo często ustępuje miejsca prostszemu quando finirò… – w futuro semplice, a czasem nawet jeszcze prostszemu quando finisco… – czyli zwykłemu czasowi teraźniejszemu.

Przejdźmy dalej i zobaczmy, jak tworzymy i kiedy używamy czasu futuro anteriore.
A jeśli chcesz zgłębić ten temat jeszcze bardziej — z przykładami z życia, ćwiczeniami i wskazówkami, jak mówią sami Włosi — zajrzyj na koniec wpisu. Znajdziesz tam zapowiedź mojego nowego e-booka.

Jak tworzymy czas futuro anteriore

W języku włoskim do wyrażania czynności przyszłych mamy do dyspozycji dwa czasy: pierwszym z nich jest omówiony wcześniej futuro semplice – czas przyszły prosty, a drugim futuro anteriore czyli czas przyszły uprzedni.

Futuro anteriore to czas złożony. Co to oznacza? Otóż składa się on z dwóch elementów: czasownika posiłkowego i czasownika głównego.

Pamiętamy, że czas futuro semplice jest z kolei czasem prostym czyli składa się tylko z odmienionego czasownika głównego.

Przepis na czas futuro anteriore, to:

Avere lub essere w formie czasu przyszłego + participio passato czasownika głównego

Pierwszy składnik to jeden z dwóch czasowników posiłkowych (avere lub essere), ale odmienionych w czasie przyszłym futuro semplice.

Drugi składnik to participio passato danego czasownika głównego (np. finire-finito, bere-bevuto, capire-capito).

Jeśli nie pamiętasz jak tworzymy participio passato oraz jakie czasowniki łączą się z czasownikiem posiłkowym essere, a jakie z avere, to spójrz na wpis o passato prossimo.

Na przykładzie czasownika finire /(s)kończyć prześledźmy odmianę z czasownikiem posiłkowym avere.

	czasownik posiłkowy avere	participio passato czasownika głównego
ja	avrò	finito
ty	avrai	finito
on, ona	avrà	finito
my	avremo	finito
wy	avrete	finito
oni	avranno	finito

Spójrzmy teraz na odmianę na przykład czasownika tornare – wracać, który łączy się z czasownikiem posiłkowym essere.

	czasownik posiłkowy essere	participio passato czasownika głównego
ja	sarò	tornato / tornata
ty	sarai	tornato / tornata
on, ona	sarà	tornato / tornata
my	saremo	tornati / tornate
wy	sarete	tornati / tornate
oni	saranno	tornati / tornate

Tak jak w innych czasach złożonych, gdy czasownikiem posiłkowym jest essere, musimy uzgodnić końcówkę z podmiotem zdania. W liczbie pojedynczej końcówka -o odpowiada rodzajowi męskiemu, a końcówka -a rodzajowi żeńskiemu. W liczbie mnogiej -i dla rodzaju męskiego, -e dla rodzaju żeńskiego.

Na koniec odmiana czasowników essere i avere:

	futuro anteriore czasownika essere	futuro anteriore czasownika avere
ja	sarò stato / sarò stata	avrò avuto
ty	sarai stato / sarai stata	avrai avuto
on, ona	sarà stato / sarà stata	avrà avuto
my	saremo stati / saremo state	avremo avuto
wy	sarete stati / sarete state	avrete avuto
oni	saranno stati / saranno state	avranno avuto

Kiedy stosujemy czas uprzedni?

Zacznijmy od najbardziej istotnej kwestii, a mianowicie jakie zastosowanie ma ten czas? Już sama nazwa uprzedni sugeruje nam jego właściwość. Uprzedni czyli przed jakimś zdarzeniem, wcześniejszy od czegoś co będzie po nim.

Powiedzmy, że planujemy dwa przyszłe zdarzenia, a jedno będzie zależne od drugiego. Coś się zdarzy, coś zrobimy, ale po tym jak coś co to warunkuje zdarzy się wcześniej.

Drugie zdarzenie bez pierwszego nie zaistniałoby. Jest nim uwarunkowane.

Powiedzmy, że jesteś na ostatnim roku studiów i myślisz o przyszłości, o tym co zrobisz potem. Kiedy już precyzujesz swoje plany, mówisz: Kiedy skończę studia, wyjadę na rok do Włoch.

Mamy więc dwa przyszłego wydarzenia, ale aby wyjazd do Włoch doszedł do skutku, to najpierw musisz skończyć studia.

Pierwszą czynność, czyli wcześniejszą (ukończenie studiów), opiszemy właśnie za pomocą futuro anteriore.

Czynność, która odbędzie się jako pierwsza jest wyrażana w futuro anteriore, a druga w futuro semplice.

FUTURO ANTERIORE	FUTURO SEMPLICE
1 wydarzenie	2 wydarzenie
Quando avrò finito gli esami,	farò un viaggio.
Appena sarò tornata,	ti chiamerò.
Dopo che avrò visto un film,	andrò a letto.
Appena sarò arrivato a casa,	comincerò a studiare.

Możemy również zmienić szyk zdania, ale zawsze czynność, która zdarzy się jako pierwsza wyrażana jest w futuro anteriore, a druga w futuro semplice.

FUTURO SEMPLICE	FUTURO ANTERIORE
2 wydarzenie	1 wydarzenie
Farò un viaggio intorno al mondo	quando avrò finito gli esami.
Ti chiamerò	appena sarò tornata a casa
Andrò a letto	dopo che avrò visto un film.
Comincerò a studiare	appena sarò arrivato a casa.

Często używamy go z wyrażeniami takimi jak: appena (gdy tylko, jak tylko), quando (kiedy, gdy), dopo che (po tym jak), non appena (jak tylko, gdy tylko).

To zastosowanie czasu uprzedniego jest coraz rzadsze we włoskim języku mówionym. Coraz częściej nie przywiązuje się wagi do kolejności zdarzeń i używa się czasu futuro semplice, a nawet zwykłego czasu teraźniejszego.

Zdecydowanie częściej jest natomiast używany w przypadku wyrażenia przypuszczenia odnoszącego się do przeszłości.

Wyrażenie przypuszczenia odnoszącego się do przeszłości.

Przeszłość wyrażona za pomocą czasu przyszłego? Tak, to możliwe!

Futuro semplice używaliśmy do wyrażania przypuszczenia dotyczącego przyszłości, natomiast futuro anteriore może służyć do wyrażania przypuszczenia, ale dotyczącego przeszłości.

A zatem możemy użyć czasu futuro anteriore, kiedy będziemy chcieli wyrazić niepewność co do zdarzeń w przeszłości. Coś się prawdopodobnie zdarzyło, coś prawdopodobnie miało miejsce, ale nie mamy co do tego pewności.

Spójrzmy:

Era una giornata di gelo, ci saranno stati -15 gradi. Był mroźny dzień, było chyba około -15 stopni.

Marco non c’è, sarà andato in palestra. Nie ma Marco, chyba poszedł na siłownię.

Podsumowanie

Na koniec podsumujmy najważniejsze informacje o czasie uprzednim:

✔️ opisuje pierwszą z dwóch następujących po sobie czynności przyszłych

✔️ wyraża przypuszczenie odnoszące się do przeszłości

✔️ tworzymy go za pomocą czasownika posiłkowego essere lub avere w formie czasu przyszłego i participio passato czasownika głównego

✔️ często używamy go z takimi określeniami czasu, takimi jak: dopo che, (non) appena, quando