Zaczynasz uczyć się włoskiego i nagle przychodzi ten moment zdziwienia: „Jak to?! We włoskim nie ma odpowiednika naszego czasownika lubić?” A jednak – to prawda. Włosi wyrażają to inaczej – przez czasownik piacere, czyli dosłownie: coś, co sprawia przyjemność. Na początku trudno się z tym oswoić, bo mi piace brzmi obco – inaczej niż to, do czego jesteśmy przyzwyczajeni.
Można jednak spojrzeć na to inaczej – nie jak na problem, ale jak na możliwość poznania ich sposobu postrzegania rzeczywistości. W piacere zawiera się bowiem cała włoska filozofia chwili. Pokazuje, że można patrzeć na świat przez pryzmat odczuwania, a nie posiadania. To właśnie ta inna perspektywa sprawia, że poznanie tego czasownika staje się momentem, w którym naprawdę zaczynamy zanurzać się w język – nie tylko w słowa, ale też w sposób myślenia, który za nim stoi.
Zanim jednak w pełni zrozumiemy, co naprawdę znaczy mi piace, warto zajrzeć do środka tej konstrukcji. Bo piacere nie zachowuje się jak inne czasowniki – ma swoje własne, bardzo włoskie zasady.
Spis treści: piacere po włosku
Jak działa czasownik piacere
Czasownik piacere działa zupełnie inaczej niż nasze polskie „lubić” – w zdaniu z nim, wszystko układa się odwrotnie.
Io bevo il caffè.
(Ja piję kawę.)
➡️ podmiot: io (ja)
➡️ orzeczenie: bevo (piję)
➡️ dopełnienie bliższe: il caffè (co piję?)
Tu wszystko jest proste: ja robię coś z kawą – to ja jestem „aktywny”.
A teraz zobacz, co się dzieje, gdy do zdania wchodzi piacere:
Mi piace il caffè.
(Podoba mi się kawa. / Lubię kawę.)
➡️ podmiot: il caffè (to on sprawia przyjemność)
➡️ orzeczenie: piace (podoba się)
➡️ dopełnienie dalsze: mi (komu? – mnie)
Typ zdania | Struktura | Przykład | Tłumaczenie | Co tu się dzieje |
---|---|---|---|---|
Zwykły czasownik | podmiot + czasownik + dopełnienie bliższe | Io bevo il caffè. | Ja piję kawę. | To ja coś robię – wykonuję czynność. |
Z piacere | podmiot (rzecz) + piacere + dopełnienie dalsze (komu?) | Mi piace il caffè. | Podoba mi się kawa. / Lubię kawę. | To kawa sprawia przyjemność mnie. |
W pierwszym zdaniu to ja oddziałuję na świat. W drugim – świat działa na mnie. To właśnie różnica między bere a piacere: pierwszy opisuje czynność, drugi – emocję, przyjemność, reakcję.
Budowa i odmiana czasownika piacere
Sam czasownik piacere ma bardzo prostą odmianę. Dla większości sytuacji z którymi się spotkasz w codziennym włoskim, potrzebujesz tylko dwóch form:
1️⃣ piace – gdy coś, co się podoba, jest w liczbie pojedynczej
Konstrukcja | Przykład | Tłumaczenie |
---|---|---|
Mi piace il caffè. | Lubię kawę. | (kawa – liczba pojedyncza) |
Ti piace questa città? | Podoba ci się to miasto? | (miasto – liczba pojedyncza) |
Gli piace cucinare. | On lubi gotować. | (czynność – bezokolicznik) |
2️⃣ piacciono – gdy coś, co się podoba, jest w liczbie mnogiej
Konstrukcja | Przykład | Tłumaczenie |
---|---|---|
Mi piacciono i film italiani. | Podobają mi się włoskie filmy. | (filmy – liczba mnoga) |
Ti piacciono le vacanze al mare? | Lubisz wakacje nad morzem? | (wakacje – liczba mnoga) |
Gli piacciono i cani. | On lubi psy. | (psy – liczba mnoga) |
Schemat zdania: [komu?] + piace / piacciono + [co?]
- Mi piacciono i gatti. – Lubię koty.
- Mi piace leggere la sera. – Lubię czytać wieczorem.
- Ti piace la musica italiana? – Lubisz włoską muzykę?
- Ti piacciono i libri di viaggio? – Lubisz książki podróżnicze?
- Gli piace guardare il calcio. – On lubi oglądać piłkę nożną.
- Gli piace la pasta. – On lubi makaron.
- Le piace leggere la sera. – Ona lubi czytać wieczorem.
- Le piacciono i fiori. – Ona lubi kwiaty.
- Ci piace cucinare insieme. – Lubimy gotować razem.
- Ci piacciono i viaggi in treno. – Lubimy podróże pociągiem.
- Vi piace il mare? – Lubicie morze?
- Vi piacciono i dolci? – Lubicie słodycze?.
💡Pamiętaj: to, co się podoba (rzecz, osoba), decyduje o formie czasownika – piace dla liczby pojedynczej, piacciono dla mnogiej. Natomiast z bezokolicznikiem (czytać, gotować, oglądać itp.) zawsze używamy piace: Mi piace leggere / Gli piace cucinare.
Zaimki z piacere
We włoskim zdaniu z czasownikiem piacere to nie my jesteśmy w centrum zdania. To rzeczy i czynności wywołują emocje, a my jesteśmy tylko ich odbiorcami.
Dlatego włoski używa zaimków celownikowych, które odpowiadają na pytanie komu? czemu? komu coś się podoba?
1️⃣ Zaimek w praktyce – kto odczuwa przyjemność?
Schemat:
[zaimek celownikowy] + piace/piacciono + [co?]
Wskazówka:
Zaimek odpowiada na pytanie komu?
➡️ Mi piace… → komu? – mnie
➡️ Ti piace… → komu? – tobie
➡️ Gli piace… → komu? – jemu
Zasada:
Zaimek mówi, komu coś się podoba, i zazwyczaj stoi przed czasownikiem (mi piace, ti piacciono, gli piace itd.).
Osoba | Skrócona forma | Znaczenie po polsku | Przykład | Tłumaczenie |
---|---|---|---|---|
io | mi | mnie | Mi piace il caffè. | Lubię kawę. / Kawa mi smakuje. |
tu | ti | tobie | Ti piace il mare? | Lubisz morze? |
lui | gli | jemu | Gli piace dormire. | On lubi spać. |
lei | le | jej | Le piace la musica. | Ona lubi muzykę. |
noi | ci | nam | Ci piace passeggiare. | Lubimy spacery. / Lubimy chodzić na spacery. |
voi | vi | wam | Vi piace la pizza? | Lubicie pizzę? |
loro | gli bardzo często używane w języku mówionym (potocznym) a loro forma uznawana za poprawną w piśmie i bardziej formalną w stylu | im | Gli piacciono i gatti. A loro piacciono i gatti. | Oni lubią koty. |
Formy akcentowane
Czasem samo mi piace nie wystarczy. Na przykład, kiedy chcesz podkreślić, że to właśnie tobie coś się podoba – albo przeciwnie, że tobie nie.
Możesz wtedy sięgnąć po przyimek a + zaimki akcentowane (pronomi tonici):
👉 a me, a te, a lui, a lei, a noi, a voi, a loro.
A me piace il caffè, a lui il tè. ☕🍵
Ja lubię kawę, a on herbatę.
(czyli: ja wybieram espresso, on – filiżankę herbaty)
A noi no, a loro sì!
Nam się nie podoba, im tak!
(czyli: my kręcimy nosem, oni zachwyceni)
A te piace davvero?
Tobie się naprawdę podoba?
(z lekkim niedowierzaniem – klasyczne włoskie „serio?”)
Osoba | Pełna forma (z przyimkiem a) | Znaczenie po polsku | Przykład | Tłumaczenie |
---|---|---|---|---|
io | a me | mnie | A me piace il caffè. | Mnie podoba się kawa. |
tu | a te | tobie | A te piace il mare. | Tobie podoba się morze. |
lui | a lui | jemu | A lui piace dormire. | Jemu podoba się spanie. |
lei | a lei | jej | A lei piace la musica. | Jej podoba się muzyka. |
noi | a noi | nam | A noi piace passeggiare. | Nam podoba się spacerowanie. |
voi | a voi | wam | A voi piace la pizza. | Wam podoba się pizza. |
loro | a loro | im | A loro piacciono i gatti. | Im podobają się koty. |
Typ | Forma włoska | Tłumaczenie na polski | Kiedy używamy | Przykład |
---|---|---|---|---|
atona (nieakcentowana) | mi – mnie ti – tobie gli – jemu le – jej ci – nam vi – wam gli – im | pokazują komu coś się podoba | w zwykłych zdaniach, bez nacisku | Mi piace la pizza.(Lubię pizzę.) |
tonica (akcentowana) | a me – mnie a te – tobie a lui – jemu a lei – jej a noi – nam a voi – wam a loro – im | używamy, gdy podkreślamy lub porównujemy | gdy chcemy zaakcentować osobę | A me piace la pizza, a lui no. (Ja lubię pizzę, a on nie.) |
Jeśli moje materiały Ci pomagają, możesz symbolicznie postawić mi kawę – to miły sposób, by powiedzieć grazie. ☕💛
Postaw mi kawę ☕Odpowiedzi pozytywne
Włosi rzadko zostawiają opinię bez reakcji. 😄 Jeśli ktoś powie: Mi piace il caffè!, ☕ nie zostaniesz przecież obojętny! Masz cztery proste sposoby, żeby odpowiedzieć — zależnie od tego, czy się zgadzasz, czy nie.
Sytuacja | Po włosku | Tłumaczenie | Kiedy używamy |
---|---|---|---|
✅ Zgadzam się z czymś pozytywnym | Anche a me | Mnie też | Ktoś mówi: Mi piace la pizza. → Anche a me! |
❌ Nie zgadzam się z czymś pozytywnym | A me no | Mnie nie | Ktoś mówi: Mi piace la pizza. → A me no. |
✅ Zgadzam się z czymś negatywnym | Neanche a me/Neppure a me | Mnie też nie | Ktoś mówi: Non mi piace il vino. → Neanche a me. |
❌ Nie zgadzam się z czymś negatywnym | A me sì | A mnie tak | Ktoś mówi: Non mi piace il vino. → A me sì! |
Przykłady z życia
🗣️ – Mi piace il caffè amaro.
💬 – Anche a me! (Mnie też!)
🗣️ – Mi piace il tè freddo.
💬 – A me no! (A mnie nie!)
🗣️ – Non mi piace alzarmi presto.
💬 – Neanche a me! (Mnie też nie!)
🗣️ – Non mi piace il mare d’inverno.
💬 – A me sì! (A mnie tak!)
Przeczenia
Wystarczy jedno małe słówko: non. We włoskim przeczenie zawsze stawiamy przed zaimkiem, czyli:
non + [komu?] + piace/piacciono + [co?]
Non mi piace la pizza fredda. – Nie lubię zimnej pizzy.
Non ci piacciono le sorprese. – Nie lubimy niespodzianek.
Zdanie twierdzące | Zdanie przeczące | Tłumaczenie |
---|---|---|
Mi piace il caffè, | ma non mi piace il tè. | Lubię kawę, ale nie lubię herbaty. |
Ti piacciono i film italiani, | ma non ti piacciono i film francesi. | Lubisz włoskie filmy, ale nie przepadasz za francuskimi. |
Gli piace sciare, | ma non gli piace correre. | On lubi jeździć na nartach, ale nie lubi biegać. |
Ci piacciono i cani, | ma non ci piacciono i ragni. | Lubimy psy, ale nie lubimy pająków. |
Wariant z podkreśleniem osoby:
Można też dodać dłuższą formę, żeby mocniej zaznaczyć emocję:
A me non piace la pioggia. – Mnie się nie podoba deszcz.
A loro non piacciono i concerti. – Im nie podobają się koncerty.
To nie jest obowiązkowe, ale brzmi bardziej naturalnie — szczególnie w rozmowie, gdy chcemy podkreślić własne zdanie.
BONUS: dla bardziej zaawansowanych
Czas przeszły: mi è piaciuto
Czasownik piacere w czasie przeszłym łączy się zawsze z czasownikiem posiłkowym essere, a jego imiesłów (participio passato) zgadza się z tym, co się podobało, czyli z rzeczą lub czynnością, a nie z osobą.
Co się podobało | Forma włoska | Naturalne tłumaczenie |
---|---|---|
film (rodzaj męski, liczba poj.) | Mi è piaciuto il film di ieri. | Podobał mi się wczorajszy film. |
giornata (r. żeński, l.poj.) | Mi è piaciuta la giornata a Firenze. | Podobał mi się dzień spędzony we Florencji. |
libri (r. męski, l.mnoga) | Mi sono piaciuti i libri che mi hai consigliato. | Spodobały mi się książki, które mi poleciłeś. |
canzoni (r. żeński, l.mnoga) | Mi sono piaciute le canzoni del concerto. | Podobały mi się piosenki z koncertu. |
💡 Zasada:
- używamy essere (nie avere!)
- piaciuto/piaciuta/piaciuti/piaciute zmienia się zgodnie z rodzajem i liczbą tego, co się komuś podobało
Czasowniki jak piacere
Jeśli zrozumiesz piacere, zrozumiesz też całą jego włoską „rodzinę”. To grupa czasowników, które odwracają logikę zdania – to nie my coś robimy, lecz coś działa na nas.
Wszystkie one używają zaimków celownikowych (mi, ti, gli, le, ci, vi…) i zachowują się podobnie jak piacere: podmiotem nie jest osoba, lecz rzecz lub czynność, która wywołuje emocję lub reakcję.
W gramatyce włoskiej nazywa się je verbi con costruzione indiretta (czasowniki z konstrukcją pośrednią) – właśnie dlatego, że łączą się z zaimkiem w celowniku i zmieniają typową kolejność myślenia o tym, kto „coś robi”.
Czasownik | Znaczenie | Przykład | Tłumaczenie |
---|---|---|---|
piacere | podobać się | Mi piace la musica. | Podoba mi się muzyka. |
mancare | brakować | Mi manca il mare. | Brakuje mi morza. |
servire | być potrzebnym | Ti serve aiuto? | Potrzebujesz pomocy? |
bastare | wystarczać | Ci basta un’ora. | Wystarczy nam godzina. |
sembrare | wydawać się | Mi sembra facile. | Wydaje mi się to łatwe. |
interessare | interesować | Le interessa la storia. | Interesuje ją historia. |
succedere | zdarzać się | Mi è successo qualcosa. | Coś mi się przydarzyło. |
dispiacere | przykrość, żal | Mi dispiace. | Przykro mi. |
importare | obchodzić / mieć znaczenie | Non mi importa. | Nie obchodzi mnie to. |
parere | wydawać się, sądzić | Mi pare giusto. | Wydaje mi się słuszne. |
toccare | przypadać komuś / dotyczyć | Ti tocca lavorare. | Musisz pracować. (w sensie: no cóż, na kogoś musiało paść…) |
capitare | zdarzyć się, trafić się | Ti capita spesso? | Czy często ci się to zdarza? |
venire in mente | przychodzić na myśl | Mi è venuto in mente qualcosa. | Coś mi przyszło do głowy. |
restare / rimanere | pozostawać, zostawać | Ci restano pochi giorni. | Zostało nam kilka dni. |
Zwroty i idiomy z piacere
Czasownik piacere pojawia się też w wielu codziennych wyrażeniach. Niektóre z nich są formalne lub neutralne, a inne bardzo potoczne – ale wszystkie bardzo przydatne.
🟠 formalne – eleganckie, grzecznościowe
🟢 codzienne – neutralne, poprawne w każdej sytuacji
🔴 potoczne – emocjonalne, spontaniczne, typowe wśród znajomych
Styl | Zwrot | Użycie | Przykład | Tłumaczenie |
---|---|---|---|---|
🟠 | Piacere di conoscerLa | grzecznościowe przy powitaniu (forma formalna) | Piacere di conoscerLa, signora! | Miło mi Panią poznać. |
🟠 | Il piacere è mio | uprzejma odpowiedź na Piacere! | Piacere! → Il piacere è mio! | Przyjemność po mojej stronie. |
🟠 | Piacere mio | potoczniejsza odpowiedź na Piacere! | Ciao! Piacere! → Piacere mio! | Również mi miło! |
🟠 | Le piacerebbe | grzeczna forma pytania, np. w restauracji lub rozmowie formalnej | Le piacerebbe un caffè? | Czy miałaby Pani ochotę na kawę? |
🟢 | Piacere | powitanie, neutralne, codzienne | Ciao, piacere! | Cześć, miło mi! |
🟢 | Piacere di conoscerti | nieformalna wersja przy poznaniu | Piacere di conoscerti, Marco! | Miło cię poznać. |
🟢 | Per piacere | prośba (synonim per favore) | Mi passi il sale, per piacere? | Podaj mi sól, proszę. |
🟢 | Mi fa piacere | wyrażenie radości | Mi fa piacere vederti! | Cieszę się, że cię widzę! |
🟢 | A piacere | „według uznania”, „do smaku” (kulinarne i potoczne) | Aggiungete zucchero a piacere. | Dodajcie cukru według uznania. |
🔴 | Mi piace da morire! | bardzo emocjonalne, potoczne | Mi piace da morire questo film! | Uwielbiam ten film! |
🔴 | Mi piace un sacco! | potocznie: bardzo lubię | Mi piace un sacco questa città! | Bardzo lubię to miasto! |
🔴 | Mi piace da matti! | dosł. „szaleję za tym” | Mi piace da matti questa canzone! | Uwielbiam tę piosenkę! |
🔴 | Come ti pare. | luźne powiedzonko: „rób, jak chcesz” | Fai come ti pare. | Rób, jak ci się podoba / jak uważasz |
Widzimy, że piacere potrafi wyrazić grzeczność, radość, zachwyt, sympatię – i codzienną wdzięczność za drobiazgi. Bo we włoskim to nie tylko czasownik, lecz sposób, w jaki patrzy się na świat. ☀️
Źródła: Alma Edizioni – Nuova grammatica pratica della lingua italiana; Giovanni Nocchi – Grammatica italiana per stranieri; Luca Serianni – Italiano. Grammatica, sintassi, dubbi; Treccani – Vocabolario della lingua italiana; Zingarelli – Il Nuovo Zingarelli. Vocabolario della lingua italiana
Zdjęcie wyróżnijące: Craig Philbrick / Unsplash
Dodaj komentarz